کابوس شبانه یکی از مشکلاتی است که در حین خواب رخ می‌دهد. اکثر افراد در طول مدت زمان خواب خود رویا می‌بینند. رویاها انواع مختلفی داشته و کابوس نیز یکی از انواع است. برای همه ما پیش آمده است که با یک خواب بد، بیدار شده و دیگر نتوانستیم بخوابیم. تجربه این مورد تا حدی طبیعی بوده و تحت تاثیر عوامل محیطی است. برای بروز کابوس ها دلایل مختلفی وجود دارد و گاهی این مشکل تا حدی پیش می‌رود که زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می‌دهد. به همین دلیل فرد باید به دنبال علت آنها بوده و همچنین برای درمان نیز اقدام کند.
کابوس شبانه
کابوس شابه اتفاقی آزاردهنده بوده و گاهی حتی تشخیص آن از واقعیت برای فرد سخت است. خواب مراحل مختلفی داشته و کابوس ها در مرحله یا حرکات سریع چشم اتفاق می‌افتند. از آنجایی که حرکت چشم ها در اواخر شب بیشتر هستند؛ احتمال تجربه رویاهای بد در این هنگام بیشتر خواهد بود. افراد کابوس های مختلفی می‌بینند. اما برخی از آنها میان بزرگسالان مشترک است. افتادن از ارتفاع، از دست دادن عزیزان، تصادف و… برخی از این موضوعات هستند. فراموش نکنید که وحشت های شبانه و کابوس، هر دو باعث پریدن از خواب می‌شوند؛ اما این دو کاملا از هم متفاوت هستند. همچنین فرد شاید بعد از کابوس دیدن از خواب بیدار نشود. برخی افراد به دلیل این رویاها حتی در حین خواب، گریه نیز می‌کنند.
نشانه های کابوس شبانه
کابوس ها معولا کوتاه مدت بوده؛ اما در همین مدت زمان نیز تنش زیادی را به فرد وارد می‌کنند. در اکثر موارد، فرد بعد از کابوس شبانه از خواب پریده و دیگر نمی‌تواند بخوابد. این نوع از رویا علائم و نشانه هایی در افراد ایجاد کزده؛ که شامل موارد زیر می‌شوند.
تکرار شدن یک خواب طولانی و ناراحت کننده که معمولا آنها را خوب به یاد می‌آوریم. محتوای این خواب ها بیشتر در زمینه فرار، تهدید و یا جنایت است.
وقتی فرد بعد از کابوس شبانه از خواب بیدار می‌شود؛ به سرعت هوشیاری خود را باز می‌یابد.
اختلالات حوزه خواب باعث بروز مشکلاتی در زندگی شخصی و حرفه ای فرد می‌شود.
علائم کابوس نباید به اثرات فیزیولوژیکی مختلف مثل اعتیاد به مواد مخدر وابسته باشد.
افزایش ضربان قلب و تعریق در اثر فشار روانی حاصل از کابوس
علت بروز کابوس شبانه
همانطور که قبلا هم ذکر شد؛ کابوس شبانه به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. معمولا کودکان و نوجوانان بیشتر کابوس می‌بیند و آمار این موضوع میان دختران بیشتر از پسران است. اما به طور کلی بیشتر افراد در زندگی خود کابوس می‌بینند. علت دقیق این موضوع هنوز مشخص نیست اما عوامل زیادی در آن دخیل هستند. گاهی افراد آنها را به مسائل زیادی مرتبط کرده و یا تعبیر می‌کنند. در این قسمت به توضیح علت بروز کابوس می‌پردازیم.
ترک مواد مخدر
افرادی که در دوران ترک هستند و یا آن را پشت سر گذاشته اند؛ کابوس شبانه را به شکل بسیار واضح و شدید تجربه می‌کنند. کابوس یکی از علائم شایع ترک است که برای فرد در این دوران مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. ساختار و عملکرد مغز فرد معتاد به دلیلی مصرف مواد مخدر دچار تغییراتی شده و همین امر سبب بروز کابوس ها می‌گردد. برای اطلاع از عوارض و نشانه های ترک اعتیاد کلیک نمایید.
اختلالات روانی
برخی از عوامل روانی مثل استرس، افسردگی، تروما و… زمینه بروز کابوس شبانه را فراهم می‌کنند. اختلالات روانی گاهی به صورت مستقیم وگاهی به صورت غیر مستقیم سبب ایجاد کابوس می‌شوند. برای مثال گاهی فرد به دلیل وجود ترو ما یا خاطره ای بد، یک صحنه را بارها در خواب می‌بیند. از طرف دیگر شاید به دلیل عوارض جانبی داروهایی که مصرف می‌کند؛ دچار کابوس شود. بسیار مهم است که در این شرایط فرد از یک روانشناس و یا روانپزشک کمک بگیرد. برای آشنایی بیشتر با علائم افسردگی نهفته کلیک کنید.
مشکلات خواب
اختلالات خواب یکی ار عوامل مهم در ایجاد کابوس شبانه هستند. اختلالاتی مثل وحشت شبانه، آپنه، کمبود خواب، نارکولپسی یا اضطراب در خواب، همگی باعث بروز کابوس می‌شوند. در صورت عدم وجود بهداشت و سلامت خواب، افراد دچار مشکلات زیادی می‌شوند. به همین دلیل باید این مشکلات را برطرف کرده تا کابوس نیز درمان شود.
کابوس شبانه در بارداری
مادران باردار به دلیل استرس و اضطرابی که در دوران بارداری تجربه می‌کنند؛ بیشتر احتمال دارد که دچار کابوس شبانه شوند. همچنین به دلیل شرایط جسمانی احتمالا بیشتر دچار بی خوابی شده و کابوس های بیشتری را تجربه می‌کنند. این شرایط می‌تواند برای جنین تهدید کننده باشد. مادران باید با توجه بیشتر به تغذیه و کیفیت خواب، از این موضوع پیشگیری کنند.
کابوس شبانه در کودکان
کودکان به دلیل حساسیت بیشتر و وجود ترس های بیشتر در زندگی شان، کابوس های زیادی دارند. احتمالا والدین به طور مکرر شاهد بیدار شدن کودکان خود در طول شب هستند. بخش اعظمی از این مشکل به دلیل کابوس شبانه است. این کابوس ها بیشتر در سنین 3 تا 6 سال ظهور پیدا می‌کند. در سنین مفهوم ترس برای آنها شکل گرفته و کاملا تحت تاثیر کابوس های خود قرار می‌گیرند. برای اطلاع از دلایل مختلف گریه کودک کلیک کنید.
درمان کابوس شبانه
برای درمان و برطرف کردن کابوس شبانه ابتدا باید دلایل آنها مشخص شود. هیچ آزمایش مشخصی در این زمینه وجود ندارد. علائم آن فقط بر اساس اظهارات فرد مشخص می‌گردند. درمان نیز بر این اساس شروع می‌شود. سابقه خانوادگی نیز در این مشکل دخیل است. برای درمان این مشکل باید حتما به متخصص مراجعه کرده و روش های زیر را امتحان کنید.
روش های روانشناختی
روش های روانشناختی که برای درمان کابوس شبانه به کار می‌روند؛ در قدم اول بر اضطراب فرد تمرکز کرده و عوامل موثر بر آنرا شناسایی می‌کنند. با درمان اضطراب، این مشکل نیز تا حد زیادی برطرف خواهد شد. تصویر سازی نیز یکی دیگر از روش های موثر برای درمان این مشکل است. معمولا این روش برای افرادی که دچار اختلال اضطراب پس از سانحه هستند؛ بیشتر استفاده می‌شود. در این روش، روانشناس به فرد آموزش می‌دهد تا نتایج کابوس خود را به شکل دیگری تصور کند.
دارو درمانی
اگر شدن کابوس شبانه زیاد شود؛ برای درمان آن، علاوه بر روش های روانشناختی، فرد باید تحت نظر پزشک متخصص، دارو نیز مصرف کند. این داروها در اکثر موارد از گروه آرامبخش ها و یا ضداضطراب ها هستند. برای مصرف دارو حتما باید با پزشک خود مشورت کرده و از مصرف خودسرانه خودداری کنید. همچنین قرص های خواب آور نیز باعث می‌شوند تا خواب راحت تر و طولانی تری داشته و احتمال بروز کابوس را کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
اتفاقات ناگواری که در زندگی افراد رخ می‌دهند؛ تاثیرات زیادی بر جنبه های مختلفی دارد. کابوس شبانه نیز یکی از این عوارض جانبی است. برخی تصور می‌کنند این کابوس ها فقط از افکار ما، قبل از خواب نشات می‌گیرند. اما اینگونه نبوده و عوامل زیادی سبب شکل گیری کابوس ها می‌شوند. در بیشتر موارد دوره هایی که فرد به این مشکل دچار می‌شود؛ کوتاه مدت و گذرا بوده و بدون مداخله رفع می‌شوند. اما در صورت ادامه دار شدن این مشکل و بروز عوارضی دیگر، فرد باید برای تشخیص و درمان اقدام نماید.
برای دریافت مشاوره در زمینه کابوس شبانه می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سوالات متداول
کابوس شبانه به دلایل زیادی رخ می‌دهد و هنوز علت دقیق آن مشخص نیست. اما به طورکلی برخی از عوامل موثر بر آن شامل بروز علائم ترک، ابتلا به اختلالات روانی، عوارض جانبی داروها، بارداری و مشکلات خواب، هستند.
