افسردگی بعد از بازنشستگی

افسردگی بعد از بازنشستگی چه عللی دارد؟ حتما شما هم به این موضوع فکر کرده اید که از سال‌های طلایی دوران بازنشستگی چگونه لذت کافی ببرم؟ اما شاید هرگز در مورد تأثیرات روانی بازنشستگی فکر نکرده باشید. بازنشستگی را تا حدودی می توان از دست دادن هویت دانست. شما وقتی شاغلید به عنوان یک بانکدار، آشپز یا معلم معرفی می‌شوید، ولی اکنون که کار نمی‌کنید، چه کسی هستید. این سوال ممکن است برخی بازنشستگان را دچار احساس گم شدگی کند. زیرا برای بسیاری از بازنشستگان این انتقال دشوار است و استرس و فشار روحی را تجربه می‌کنند. گاهی نمی‌توان جلوی ناراحتی و افسردگی بعد از بازنشستگی را گرفت، به ویژه اگر در دوران میانسالی باشد. بنابراین بهتر است از ابتدا به این قضیه هم فکر کنید و آماده باشید. در این مقاله به این موضوع و راهکارهای مقابله با افسردگی بعد از بازنشستگی می‌پردازیم.

افسردگی بعد از بازنشستگی

یکی از مشکلات رایج در بازنشستگی، افسردگی است. این افسردگی غالبا کسانی را درگیر می‌کند که آمادگی لازم برای بازنشستگی و بیکاری ندارند. برخی از افراد هم حتی وقتی هنوز مشغول به کارند ولی نزدیک به بازنشستگی شان است، علائم افسردگی را تجربه می‌کنند. زیرا افسردگی بازنشستگی فقط بعد از اتمام کار نیست و با افکار ناراحت‌کننده مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند.

احساساتی چون تنهایی، پیری، ناتوانی، ترس از مرگ، احساس منفعل بودن و … این افراد را درگیر می‌کند و موجب تشدید افسردگی می‌گردند. طبق مطالعاتی که انجام شد آقایان بعد از بازنشستگی بیشتر از  زنان دچار افسردگی می‌شوند. زیرا خانم‌ها بازنشستگی را فرصت جدیدی می‌دانند که اوقات بیشتری را در منزل و کنار عزیزان بگذرانند. ولی آقایان بعد از بازنشستگی، با دوری از محیط کار و همکاران احساس پوچی و بی هدفی می‌کنند و انگیزه خود را از دست می‌دهند.

برای کسب اطلاع درباره دوران بازنشستگی کلیک کنید.

چگونگی تاثیر بازنشستگی بر افسردگی

نمی‌توان انکار کرد که کار و سرگرمی، شرط اصلی برای شاد بودن هر انسانی است، فرد شاغل ارتباطات اجتماعی خوبی دارد، هدف و برنامه‌ای در هر روز دارد. وقتی این فرد بدون هیچ برنامه‌ای برای جایگزینی این موارد، ناگهان از کار دست بکشد متوجه خواهد شد که شادی گذشته در او نیست. طبق یک تحقیقی که در مجله مطالعات شادی منتشر شد، محققان نشان دادند که معمولاً بلافاصله بعد از بازنشستگی در مقدار شادی افراد افزایش وجود دارد. ولی چند سال بعد این شادی کاهش شدیدی خواهد داشت. و بعد از آن در دراز مدت، میزان شادی افراد معمولاً ثابت می‌ماند.

علل افسردگی بعد از بازنشستگی

دلایل افسردگی بعد از بازنشستگی در هر کس، متفاوت است. ولی موارد مشابه زیادی هم می‌توان یافت که در بسیاری افراد مشترک است. از جمله موارد زیر را میتوان علت افسردگی بعد از بازنشستگی اشاره کرد.

احساس بی‌ارزشی

اکثر افراد کار کردن را نوعی هدفمند بودن در زندگی می‌دانند و تصور می‌کنند با کار خود در تأمین رفاه اعضای خانواده نقش مهمی دارند و این امر عزت نفس آنها را بالا می‌برد و حس ارزشمند بودن را به آنها می‌دهد. چنین فردی بعد از بازنشستگی انتظار دارد که اعضای خانواده مانند گذشته، حس ارزشمند بودن را به او القا کنند، و اگر این حس توسط اطرافیان به او القا نشود، به سرعت احساس افسردگی بعد از بازنشستگی به سراغش خواهد آمد.

افسردگی بعد از بازنشستگی | تغییر وضعیت

قبل از بازنشستگی انسان ساعات کمتری در خانه سپری می کند و نقش و وظایف او در خانه محدودتر است. با شروع بازنشستگی، افراد شرایط جدیدی را تجربه می‌نمایند، مدت زمان بیشتری در خانه هستند و از این رو تغییراتی در نقش‌ها و مسئولیت‌هایش در خانواده ایجاد می‌شود. این تغییر وضعیت حتی ممکن است درگیری او با افراد خانواده را موجب شود و زمینه افسردگی بازنشستگی را فراهم کند.

احساس پیری

برای اغلب افراد، دوران کار کردن به معنای، احساس جوانی و سرزندگی است. این افراد با ورود به دوران بازنشستگی احساس می‌کنند که دیگر پیر شده اند. این احساس پیری هم عاملی می‌شود که افسردگی بعد از بازنشستگی بروز کند.

افسردگی بعد از بازنشستگی | ترس از مرگ

کسانی هم هستند که با شروع بازنشستگی، احساس ترس از مرگ پیدا می‌کنند و کم کم با ترس بی‌مورد به افسردگی بازنشستگی مبتلا می‌شوند.

ترس از بیماری و مشکلاتش

انسان با افزایش سن در معرض ابتلا به بیماری‌های گوناگونی قرار می‌گیرد، و برخی نیز بعد از بازنشستگی همواره فکر می‌کنند که کم کم بیمار و ناتوان می‌شوند و زمینه افسردگی بازنشستگی را در خود فراهم می‌کنند. ترس‌ها ونگرانی‌های دیگری چون کاهش میزان درآمد، ترس از نداشتن پس انداز کافی، مشکلات اقتصادی و حتی کاهش تعاملات اجتماعی نیز وجود دارند.

نکاتی برای مبارزه با افسردگی پس از بازنشستگی

راهکار لذت بردن از دوران بازنشستگی این است که، راه‌های جدیدی برای رسیدن به پاداش‌هایی که زمانی از کار و شغل دریافت می‌کردید، بیابید. در این قسمت چند راهکار برای استفاده حداکثری و مفید از دوران بازنشستگی و پیشگیری از بروز افسردگی بیان می‌گردد. برای آشنایی با سایر راه های درمان افسردگی کلیک کنید.

ورزش کردن

نظرسنجی مریل لینچ از بازنشستگان نشان می‌دهد که مهم‌ترین مؤلفه برای یک بازنشستگی شاد، سلامتی است. از پیاده‌روی روزانه تا شرکت در کلاس‌های ایروبیک، هر نوع ورزشی باشد ولی مهم است که حتما ورزش را در برنامه روزانه خود بگذارید. اگر توان پرداخت هزینه عضویت در باشگاه‌های ورزشی را ندارید، مراکز تفریحی در محلات وجود دارند که مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را، معمولا با قیمت‌های بسیار رقابتی، در خدمت مردم می‌گذارند.

اجتماعی‌تر باشید

با فاصله‌گیری از نیروی کار، کم کم شبکه‌های اجتماعی داخلی را که در نتیجه شغل ثابت برایتان فراهم بود از دست می‌دهید. از این فرصت می‌توانید استفاده مثبتی کنید و همراهان خود را انتخاب نمایید. وقت بیشتری با دوستان مورد علاقه و اعضای خانواده خود بگذرانید. سعی کنید از زمانتان در جهت تعمیق پیوندهای موجود و یافتن پیوندهای جدید استفاده کنید. مطالعات هم نشان می‌دهد که برقراری ارتباط اجتماعی بیشتر، موجب طول عمر و بهبود سلامت کلی در اواخر زندگی می‌گردد.

تعهد به زمان‌بندی

در دورانی که شاغل هستید باید به شغلتان متعهد باشید، نمی‌توانید هر موقع دلتان خواست از خواب بیدار شوید و چه کار کنید. زیرا برنامه کاری دارید که الزام‌آور است. در دوران بازنشستگی، این جدول برنامه تقریباً آزادتر است. می‌توانید روزهایتان را راحت‌تر بگذرانید، ولی اگر هنوز هم برنامه‌ای برای روز بچینید، اینکه چه زمانی بیدار شوید و چه کاری باید انجام دهید، وضعیت بهتر و امیدوارکننده‌تری خواهید داشت. پایبندی به یک روال روزانه احساس هدفمندی می‌دهد و حس می‌کنید واقعاً هنوز کاری برای انجام دارید، حتی اگر ملاقات با دوستانتان برای صرف قهوه باشد.

فعال بمانید

برخی از بازنشستگان با ذوق و شوق و خوشحالی به سمت بازنشستگی می‌روند، اما برخی دیگر می‌گویند که در بازنشستگی احساس بی‌جهتی دارند. به این افراد باید گفت که بهتر است با یک برنامه کاری کمتر در نیروی کار بمانید. مطالعات نشان می‌دهد بازنشستگانی که با کارهای پاره‌وقت به فعالیتشان ادامه می‌دهند، سلامت عاطفی و جسمی بهتری نسبت به کسانی دارند که خود را به طور کامل بازنشسته می‌کنند.

برای آشنایی با مناسب ترین شغل برای بازنشستگی کلیک کنید.

انجام کارهای داوطلبانه برای هدف داشتن

یکی از بهترین راه‌ها برای مراقبت از روح و روان خود در دوران بازنشستگی، مراقبت از دیگران و کمک به آنهاست. به عقیده روانشناسان، بازنشستگانی که ۲۰۰ ساعت یا بیشتر در طول سال داوطلبانه کاری انجام می‌دهند، نسبت به کسانی که چنین فعالیتی ندارند، سلامت روحی و شادابی بهتری دارا می‌باشند. فعالیت برای کمک به دیگران، زیاد است. می‌توانید در یک مدرسه ابتدایی به آموزش کودکان مشغول شوید. فرصت‌های داوطلبانه مجازی هم فکر خوبی است. با این کارها دوران بازنشستگی با هدف بیشتری دارید، و فرصت ایجاد ارتباطات اجتماعی هم برایتان بیشتر می‌شود.

ثبت‌نام در کلاس‌های آموزشی و …

ادامه یادگیری و ثبتنام در یک نوع کلاس آموزشی هم از بهترین راه‌ برای تحریک ذهن و محافظت در برابر افسردگی است. از این رو بسیاری از بازنشستگان را می‌بینیم که برای دوره‌های یادگیری ثبت‌نام می‌کنند، آنها غالبا در موضوعاتی که از شغل قبلی‌شان دورتر است، مشغول یادگیری می‌شوند. البته، حتما شرکت حضوری در کلاس هم لازم نیست. اکثر از دانشگاه‌ها دوره‌های آموزش ویدیویی را به طور رایگان و کم هزینه در خدمت شما می‌گذارند.

سخن آخر

برخی از مردم کمی نسبت به دوران بازنشستگی نگران هستند، علت این نگرانی‌ها می‌تواند نداشتن پول کافی، جدایی از محیط کار و گروهی که بـه آن متعلق بودند و عادت کردند، بی‌هدفی و … باشد. این نوع تفکرات بر روحیه شما تاثیر منفی دارد. بهتر است با آغوش باز به استقبال بازنشستگی بروید. بازنشستگی باید لبخند عمیقی بر چهره شما بنشاند. زیرا زندگی در دوران بازنشستگی به میل و دلخواه خودتان است و از سبک زندگی اجباری رها می‌شوید. همانطور که در بالا گفتیم می‌توانید کارهای جالب زیادی پیـدا کنید و اهداف جدیدی دنبال کنید، تا دچار افسرگی و بیهودگی نشوید.

برای دریافت مشاوره خانواده تلفنی در زمینه دوران بازنشستگی از طریق تلفن 02191002360 با متخصصان مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس بگیرید.