بحران روحی (فروپاشی عصبی) | علائم و درمان
بحران روحی یکی از مراحل زندگی هر فردی است. برای همه ما شرایط سختی پیش آمده که تصور کردیم؛ هیچگاه از آن خارج نمی‌شویم. اما زندگی پر از پستی بلندی هایی است که گذرا و کوتاه مدت هستند. احتمالا گاهی حس می‌کنیم که دیگر توان ادامه دادن نداریم. یا حتی قادر به لبخند زدن هم نیستیم. معمولا ماعیت بحران ها کوتاه مدت است و زیاد دوام ندارد. گرچه احتمالا خارج شدن از آنها سخت خواهد بود و حتی آثاری به جای خواهد گذاشت. فروپاشی عصبی دلایل زیادی دارد. افراد نسب به مسائل مختلفی حساس هستند و با آنها تحت تاثیر قرار می‌گیرند. برای دریافت مشاوره افسردگی کلیک کنید.
فروپاشی عصبی
برای رسیدن به مرحله بحران روحی حتما نباید مضطرب یا افسرده بود و یا حتی سابقه بیماری های روانی داشت. گاهی شرایط به قدری سخت می‌شود که فشار عصبی زیاد شده و افراد واکنش های مختلفی از خود نشان می‌دهند. قطعا این دوران زندگی شخصی و اجتماعی فرد را مختل می‌کند و او را در معرض مشکلات زیادی قرار می‌دهد. در این مقاله دلایل و عوامل موثر بر فروپاشی عصبی را مورد بررسی قرارخواهیم داد.
دلایل ایجاد بحران روحی یا فروپاشی عصبی
همانطور که گفته شد؛ این شرایط به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. در برخی موراد افراد در شکل گیری آنها نقش دارند و گاهی هم محیط به وجودآورنده آن است. به هر حال باید علت بحران روحی را شناسایی کرده و با رفع آن، شرایط را کنترل کرد. برخی از دلایل بروز بحران روحی، به شرح زیر است.
📌رویارویی با شرایط پیش بینی نشده
همه ما دوست داریم برای همه چیز برنامه ریزی داشته باشیم؛ و طبق آن عمل کنیم. اما زندگی همیشه طبق برنامه های ما پیش نمی‌رود. طبیعی است که گاهی با شرایط پیش بینی نشده روبرو شویم. گاهی افراد در مواجهه با این موضوع دچار دستپاچگی شده و توانایی مدیریت استرس خود را ندارند. بهتر است همیشه یک برنامه جایگزین در ذهن خود داشته باشیم تا بحران روحی را تجربه نکنیم.
📌شرایط پرفشار طولانی مدت
در واقع بحران روحی حاصل فرسودگی روانی است. وقتی افراد برای مدت زمان طولانی در معرض شرایط پرفشار و استرس قرار می‌گیرند؛ کنترل خود را از دست داده و یا دچار استیصال می‌شوند. برای مثال فردی را در نظر بگیرید که همزمان که برای کنکور درس می‌خواند؛ والدینش در حال طلاق گرفتن هستند. خود او نیز با دوستانش دچار مشکل شده و توانایی خروج از این موضوع را ندارد. قطعا این فرد در حال تجربه فروپاشی عصبی است که به کمک اطرافیان و خود نیز، نیاز دارد.
📌از دست دادن از دلایل بحران روحی
مرگ عزیزان یا از دست دادن شغل و موقعیت اجتماعی، شرایطی هستند که بحران روحی را به وجود می‌آورند. وقتی این حوادث به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتند و فرد برای آنها آمادگی ندارد؛ بیشتر در معرض فروپاشی عصبی قرار می‌گیرد. ضربه های روحی ناگهانی، تاثیر بیشتری بر روحیه افراد دارند و آنها را آسیب پذیرتر می‌کنند. احتمالا فرد برای مدتی گوشه گیر و افسرده خواهد شد اما شاید این شرایط برای او مدت زمان بیشتری طول بکشد. برای اطلاع از نحوه رویارویی با مرگ و غم از دست دادن همسر کلیک کنید.
📌بروز اختلالات روانی یا جسمانی
گاهی افراد مبتلا به بیماری های روان هستند اما از آن مطلع نبوده و نشانه ها را نادیده می‌گیرند.افرادی که سابقه خانوادگی اختلالات روانی را دارند؛ بیشتر مستعد این دسته از بیماری ها هستند. تصور کنید فردی برای مدت زمان طولانی درحال تجربه بحران روحی است اما به هیچ عنوان به افسردگی فکر نمی‌کند. یا فردی که مبتلا به یک بیماری لاعلاج جسمانی است؛ قطعا در دوره ای فروپاشی عصبی را در خود حس می‌کند. درواقع رابطه بین بحران های روحی با بیماری های جسمی و روانی، دو سویه است و هریک، دیگری را سبب می‌شود.
نشانه های بحران روحی
افراد حال بد خود را به شکل های مختلف بروزمی‌دهند. البته برخی از نشانه های جسمانی بحران روحی کاملا غیرارادی بوده و ما هیچ کنترلی بر آنها نداریم. اما به طور کلی برخی از علائم فروپاشی عصبی شامل موارد زیر می‌شود.
🔸اختلال در تمرکز و توجه
🔸پرخاشگری
🔸خستگی وانرژی پایین
🔸اضطراب. برای آشنایی با اختلال اضطرابی کلیک کنید.
🔸اختلال در اشتها و خواب
🔸تپش قلب
🔸تعریق
🔸لرزش بدن
🔸سردرد
معمولا این علائم با شدن های مختلفی بروز می‌کنند و موقت هستند. به این معنا که با برطرف شدن بحران روحی، این علائم نیز از بین خواهند رفت.
برای از بین بردن بحران روحی یا فروپاشی عصبی چه باید کرد؟
اگر ظرفیت روانی خود را بالا برده یا از بروز بحران روحی پیشگیری کنید؛ بهترین راهکار را بکار بردید. البته پیش تر هم گفته شد که زندگی قابل پیش بینی نیست و نمی‌توان همه چیز را به کنترل خود درآورد. اما سعی کنید هیچ چیز را حل نشده باقی نگذارید. همیشه پیشگیری بهتر از درمان خواهد بود. اما اگر با فروپاشی عصبی در زندگی خود روبرو شدید از روش های زیر استفاده کنید.
✅یادگیری مهارت های مختلف
وقتی مهارت های مختلفی مثل مهارت حل مسئله، کنترل خشم، مدیریت بحران، کنترل افکار منفی و… را بلد باشید؛ در مواقع بحران روحی، راحت تر با مشکل روبرو خواهید شد. برای پیشبرد زندگی روزانه خود به این مهارت ها نیاز داریم. می‌توان آنها را با کمک روانشناس یا خوانده کتاب هایی در این زمینه آموخت. برای آشنایی با روش های کنترل خشم در زندگی کلیک کنید.
✅افزایش تاب آوری و تحمل
این مورد در بیشتر موارد، اکتسابی نخواهد بود و افراد با گذشت زمان و برخورد با مشکلات زیادی در زندگی، آنها را خواهند آموخت. برای مثال وقتی فردی بحرانی را در زندگی خود می‌گذارند؛ به صورت طبیعی در مواجهه با مشکلات بعدی کمتر دچار فروپاشی عصبی خواهد شد. اما روش هایی نیز برای بالابردن تاب و تحمل نیز وجود دارد. برای اینکار در ابتدا باید صبر خود را تقویت کنید. شرایط را پذیرفته و سعی کنید خود را با آن وفق دهید.
✅برنامه ریزی
همیشه برنامه های مختلفی داشته باشید. شاید نتوانید به آنها پایبند بمانید اما حداقل در مواجهه با موقعیت های گوناگون شوکه نمی‌شوید. احتمالات مختلف را در نظر بگیرید. تعیین برنامه های کوتاه و بلند مدت به افراد کمک می‌کند تا از بحران های روحی جلوگیری کنند. برای مثال وقتی برای امتحانی برنامه ریزی کنید و به خوبی درس بخوانید؛ در امتحان موفق خواهید شد. و دچار فروپاشی عصبی نمی‌شوید.
✅مراجعه به روانشناس
روانشناس بهترین فردی است که می‌تواند در مواقع بحران روحی به شما کمک کند. او با دقت و بدون قضاوت به حرف های شما گوش کرده و راه حل های موثری به شما خواهد داد. او با تکنیک های گوناگون زوایای مختلف از زندگی را به شما نشان داده، در برنامه ریزی به شما کمک خواهد کرد و مهارت های لازم را به شما خواهد آموخت. او همچنین تکنیک های آرام سازی را با شما تمرین خواهد کرد.
✅همه چیز را با هم نخواهید
در بیشتر موارد علت بحران روحی، خواستن همه چیز با هم در مدت زمانی کوتاه است. برای مثال فرد می‌خواهد والدی نمونه،کارمندی موفق و همسری خوب باشد. به همین دلیل فشار زیادی را به خود وارد می‌کند. همین موضوع سبب فروپاشی عصبی او خواهد شد و شرایط را برای او دشوار می‌کند. برای موفقیت در زمینه های مختلف، برنامه ریزی داشته باشید و زمان کافی را به آن اختصاص دهید. همه چیز با هم اتفاق نمی‌افتد.
سخن پایانی
بحران روحی، موقعیت سختی برای افراد خواهد بود. بسیاری از افراد تاب آوری لازم را ندارند و شاید به خودکشی اقدام کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود افراد در صورت مشاهده نشانه های فروپاشی عصبی در خود یا اطرافیان، سریعا برای رفع آن اقدام کرده و به یکدیگر کمک کنند. این نکته را در نظر بگیرید که شاید خارج کردن افراد از این شرایط روحی، آسان نباشد. پس باید روش های مختلفی را امتحان کرده و از یک مشاور نیز کمک بگیرند.
برای دریافت مشاوره در زمینه بحران روحی یا فروپاشی عصبی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سوالات متداول
برخی از نشانه های جسمانی و روانی بحران روحی شامل اختلال در خواب و اشتها، تعریق، اضراب، لرزش بدن، تپش قلب، پرخاشگری، اختلال در تمرکز و توجه و… می‌شود.
