والدین سخت گیر | با پدر و مادر سختگیر چه کنیم؟

والدین سخت گیر معمولا علت رفتارهای خود را نگرانی برای آینده فرزند مطرح می‌کنند. غافل از اینکه دلایل رفتارهای سختگیرانه عمیق‌تر از یک نگرانی است. والدین نقش مهمی در زندگی فرزندان خود در هر زمینه ای بازی می‌کنند. آنها همیشه بهترین چیزها را برای فرزند خود می‌خواهند و در این زمینه تلاش می‌کنند. اما گاهی در این تلاش ها زیاده روی کرده و شرایط را برای فرزندان سخت می‌کنند. سخت گیری با مفاهیم زیادی تداعی می‌شود که والدن در تشخیص آنها ناتوان اند. این موضوع زندگی کودک را هم تحت تاثیر قرار داده و پیامدهایی ایجاد خواهد کرد. برای آشنایی با روش های تربیت نوجوان کلیک کنید.

والدین سخت گیر

همه والدین شیوه فرزندپروری خود را منطقی می‌دانند و در برابر تغییر آن مقاوت می‌کنند. سخت گیری در واقع نوعی از فرزندپروری است که فرزندان را تحت فشار زیادی قرار می‌دهد. گاهی کودکان برای رهایی از فشارهای والدین سخت گیر خود دست به کارهایی می‌زنند که جبران ناپذیر است. آنان تربیت اصولی را با قوانین شدید و رادیکال اشتباه می‌گیرند و فرزند خود را نیز مورد آزار قرار می‌دهند.

نشانه های والدین سخت گیر

اینگونه والدین، به راحتی قابل تشخیص هستند. چراکه فردی که نسبت به فرزند خود انعطاف نشان نمی‌دهند؛ در روابط خود با دیگران نیز سخت گیر و متوقع است. در این قسمت برخی از نشانه های والدین سخت گیر را ذکر خواهیم کرد.

🔶همیشه در حال وضع قوانین مختلف هستند.

🔶از فرزندان خود توقع پیروی کورکورانه دارند.

🔶انتقاد پذیر نیستند و ارتباط موثری با فرزند خود ندارند.

🔶به هر بهانه ای به فرزند خود توهین کرده و او را تحقیر می‌کنند.

متوقع اند.

🔶از تنبیه های بدنی و روانی استفاده می‌کنند. برای اطلاع از تاثیرات تنبیه کودک کلیک کنید.

والدین سخت گیر خوب یا بد؟

توجه به این نکته ضروری است که سخت گیری با اقتدار متفاوت است. در سبک فرزندپروری، والدین به اقتدار نیاز دارند و باید بتوانند فرزند خود را تا حدی کنترل کنند. اما سخت گیری به معنی محدود کردن فرزند بدون دلیل است. در واقع اقتدار با استبداد فرق دارد و والدین باید این موضوع را در نظر بگیرند. فرزندان در هر سنی به آزادی عمل و حریم شخصی نیاز دارند. اگر این مفاهیم از آنان سلب شود در فرایند رشد آنها اختلالاتی ایجاد خواهد شد. در ضمن اینگونه رفتار کردن نیز برای خود والدین نیز عوارضی خواهد داشت.

از طرفی دیگر، اگر کودک بتواند از این شرایط به سلامت گذر کند شاید در برخی از زمینه ها نسبت به دیگران موفق تر باشد. برای مثال بسیاری از ورزشکاران یا حتی دانشمندان موفق در مصاحبه های خود مطرح کرده اند که دستاوردهای خود را مدیون والدین سخت گیر خود هستند که آنها را مجبور به تلاش بیشتر کرده اند. اما این نکته را در نظر بگیرید که برای شکوفایی فرزندان از روش های دیگری نیز می‌توان بهره برد.

چرایی پدیدایی والدین سخت گیر

اینکه چرا والدین نسبت به فرزندان خود سخت گیر می‌شوند به عوامل زیادی بستگی دارد. در بیشتر موارد والدین سخت گیر، خود قربانی رفتارهای مستبدانه والدین خود بوده اند و می‌خواهند انتقام خود را از فرزندانشان بگیرند. یا رفتار کردن به نحوی دیگر را نیاموخته اند. در غیر این صورت با مشاهده دیگر والدین یا حتی سرکشی فرزندان خود، تصمیم به سخت گیری می‌گیرد. که در هر صورت، این روش جواب نخواهد داد و محصول آن چیزی جز رفتارهای نامناسب فرزندان نخواهد بود. برای آشنایی با علل سرکشی نوجوان کلیک کنید.

کمالگرایی والدین علت دیگری است که آنها را به سمت رفتارهای سختگیرانه سوق می‌دهد. در واقع آنان به دلیل انتظار بیش از حدی که از خود یا فرزندشان دارند مدام در حال کنترل میزان پیشرفت یا مقایسه او با دیگران هستند.

 تاثیرات والدین سخت گیر در زندگی فرزندان

معمولا فرزندان در مواجه با والدین سخت گیر خود به دوگونه رفتار می‌کنند. آنها یا تبدیل به دروغگوهایی حرفه ای شده که می‌توانند والدین خود را گول بزنند و یا هیچ چیز از معنی زندگی درک نخواهند کرد. در واقع تحقیقات حاکی ازآنند که این شیوه خروجی خوبی نخواهد داشت. در این قسمت برخی از تاثیرات رفتارهای سختگیرانه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

⭕اختلالات روانی

بدون شک یکی از تاثیرات مهم والدین سخت گیر، بر روان فرزندان است. این شیوه باعث بروز طیف وسیعی از اختلالات روانی در فرزندان خواهد شد. افسردگی، گوشه گیری وانزوا، اضطراب زیاد، عدم اعتماد به نفس وجرات مندی، چند نمونه از این مشکلات هستند. اینگونه والدین هیچ گاه به فرزند خود اجازه اشتباه کردن را نداده اند به همین دلیل در صورت بروز کوچک ترین اشتباهی سرخورده و ناامید می‌شوند. همچنین بیشترافرادی که دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند؛ توسط والدین سخت گیر پرورش یافته اند.

⭕عدم شکل گیری هویت

وقتی فرزندان در هر شرایطی فقط از والدین سخت گیر خود پیروی می‌کنند یا اصلا اجازه انجام کاری را ندارند؛ متوجه علایق و سلایق خود نخواهند شد. تصمیم گیری در سرایط مختلف است که هویت ما را شکل می‌دهد. اما در این خانواده ها، فرزندان استقلال فکری و نظر شخصی ندارند و در هر موردی باید از والدین کمک بگیرند.

⭕شکل گیری باورهای اشتباه

رفتارهای مستبدانه والدین سخت گیر، بر فرزند هم تاثیر گذاشته و او نیز به مرور این عقاید خشک را می‌پذیرد. در واقع قبول می‌کند که واقعیت همین است و دیگران نیز باید اینگونه رفتار کنند. این موضوع به دلیل تقلید فرزندان از والدین خود پدید می‌آید. این دسته از والدین به کودکان شان القا می‌کنند که فقط نظر آنها درست است و حق پرسشگری را از اومی‌گیرند. فرزندان می‌پذیرند که در هیچ موردی حق اعتراض ندارند.

⭕طرد توسط همسالان

کودکانی که از تحت تاثیر رفتارهای والدین سخت گیر رفتارهای سختگیرانه از خود نشان می‌دهند؛ معمولا دوستان زیادی ندارند و از طرف همسالان خود طرد می‌شوند. معمولا این فرزندان هوش هیجانی کمتری دارند و قادر به برقراری رابطه با دیگران نیستند.  آنها از لحاظ اجتماعی سازگاری کمتری با دیگران و محیط دارند. این موضوع در روابط عاطفی آنان نیز تاثیر خواهد گذاشت.

چگونه با والدین سخت گیر خود رفتار کنیم؟

اگر به سنی رسیده اید که توانایی تصمیم گیری در مورد مسائل خود را دارید و حتی از لحاظ مالی مستقل هستید؛ وقت آن رسیده که در این مورد با والدین سخت گیر خود صحبت کنید. احتمالا رفتارهای آنها تا اخر عمر شما ادامه خواهد داشت و دست از سخت گیری در مورد شما برنمی‌دارند. اما سعی کنید با رفتارهای قاطعانه و صحیح، به آنها نشان دهید که مستقل شده اید و توانایی کنترل اوضاع را دارید. هرگز به آنها بی احترامی نکرده و سعی کنید آنها قانع کنید که رفتارهایشان اشتباه است. حتی می‌توانید آنها را به مشاوره گرفتن تشویق کنید یا خود نیز برای از بین بردن عوارض این رفتارها از روانشناس کمک بگیرید.

سخن پایانی

طبیعی است که فرزندان والدین سخت گیر با آنان راحت نباشند و ارتباط خوبی با آنان نداشته باشند. آنها هیچ گونه اهمیتی به احساسات و عواطف فرزند خود نیستند و با زیاده خواهی او را در رقابتی همیشگی با دیگران قرار می‌دهند. قربانیان اصلی این ماجرا فرزندان هستند؛ و حتی راهی برای نجات از این شرایط نیز ندارند. اما با گذر زمان و استقلال آنها، احتمالا از شدت این رفتارها کاسته خواهد شد و حتی افراد می‌توانند از روانشناس نیز کمک بگیرند.

برای دریافت مشاوره در زمینه والدین سخت گیر می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره  02191002360 تماس بگیرید

 

سوالات متداول