وسواس شستشو | علائم ، علل و درمان وسواس شستشو
وسواس شستشو یکی از انواع رایج وسواس‌ها است. بیماران درگیر با این نوع‌وسواس همیشه احساس می‌کنند که همه چیز در اطراف آنها کثیف است؛ و باید آن را تمیز کنند. در واقع می‌توانیم بگوییم وسواس شستشو به‌نوعی فوبیا یا ترس مرضی از میکروب‌ها نیز تعریف می‌شود. مشکلات فیزیولوژیک، شرایط زندگی و تجربه‌هایی که هرکدام از ما داشته‌ایم تأثیر بسیاری در ابتلا به این بیماری دارند. اما صرف‌نظر از اینکه شما به چه دلیل دچار وسواس شستشو شده باشید این بیماری تأثیر بسیاری روی زندگی خود و اطرافیانتان خواهد داشت. به‌علاوه وسواس‌ها به‌خودی‌خود درمان نمی‌شوند. پس حتما اطلاعات خود را راجع به این بیماری و راه‌های ممکن برای درمان آن بالاتر ببرید. برای دریافت مشاوره وسواس کلیک کنید.
وسواس شستشو
به‌طورکلی وسواس به افکاری گفته‌می‌شود که ناخواسته و بدون اینکه کنترلی روی آن داشته باشید در ذهن شما تکرار می‌شوند. گاهی اوقات این افکار چنان اضطرابی را در فرد ایجاد می‌کنند که او سعی می‌کند تا با استفاده از برخی رفتارها اضطراب خودش را کم کند. وسواس شستشو نیز یکی از انواع این بیماری است. کسانی که درگیر وسواس شستشو هستند همیشه فکر می‌کنند که محیط اطراف آنها آلوده است. و به همین خاطر مرتباً در حال‌شستن همه چیز هستند. اما نکته مهم این‌است که از نظر آنها شستشو باعث تمیزشدن محیط نخواهدشد و بازهم آن را کثیف می‌دانند. در نتیجه به رفتار خود ادامه خواهند داد.
تفاوت وسواس شستشو با تمیزی
تمیزی ویژگی است که همه ما آن را می‌پسندیم. حتی بسیاری از اوقات توجه به نظافت یک موضوع مهم در بررسی سلامت روحی و روانی افراد است. اما توجه به تمیزی هم مثل هر موضوع دیگری اگر از حد خود فراتربرود تبدیل به یک بیماری خواهد شد. به همین خاطر بسیار مهم‌است که ما تفاوت‌های یک رفتار نرمال و اختلال وسواس شستشو را بدانیم.
در درجه اول این نکته را در نظر داشته‌باشید که تشخیص قطعی اینکه یک نفر دچار وسواس شده صرفاً برعهده روان‌شناس متخصص است. پس از زدن برچسب به دیگران خودداری کنید. و اگر نشانه‌های وسواس را در خود یا اطرافیان می‌بینید این موضوع را با یک مشاور در میان بگذارید. از مهم‌ترین نکاتی که اهمیت‌دادن به نظافت را از وسواس شستشو جدا می‌کند عبارتند از:
- بیمار وسواسی با وجود تمیزکردن دست‌ها و محیط اطراف بازهم فکر می‌کند که آنها کثیف هستند.
- بیمار وسواسی بخش مهمی از ساعات خود در طول روز را مشغول نظافت کردن محیط و یا فکرکردن به این مسئله است.
- شدت اهمیت‌دادن به نظافت در بیمار وسواسی به‌اندازه‌ای است که احساسات منفی در او ایجاد کرده و یا توانایی‌اش برای فعالیت مفید در محیط را کاهش می‌دهد.
برای آشنایی با علائم وسواس فکری کلیک کنید.
نشانه های وسواس شستشو
اهمیت بیش از حد به تمیزی
بیماران درگیر با وسواس شستشو بیشتر ساعت خود در طول روز را صرف شستن دست، بدن، لباس‌ها و وسایل خانه می‌کنند. آنها به‌شدت از میکروب و بیمارشدن می‌ترسند. و همین موضوع باعث‌می‌شود تا تمیزی اولویت اول آنها در زندگی باشد.
رفتارهای تشریفاتی
نظافت و شستشو در این افراد آداب خاص خودش را دارد. برای مثال ممکن‌است آنها با ترتیب خاصی قسمت‌های مختلف بدن را بشویند. یا قانون‌های دیگری برای تمیزکردن همه چیز داشته باشند. اهمیت این قانون‌ها به قدری‌است که اگر فرد در یک مرحله از آنها اشتباه کند. دچار اضطراب خیلی شدیدی‌شده و همه این مراسم را مجدداً از ابتدا شروع خواهد کرد.
توجه به نظافت محیطی خاص
شاید تصورکنید که افراد مبتلا به وسواس شستشو همیشه مرتب و تمیز هستند. اما نکته این‌است که توجه آنها به نظافت و آلودگی ممکن‌است معطوف به محیط یا شرایط خاصی باشد. به‌عنوان مثال فرد احتمالا زمان زیادی را صرف مرتب‌کردن و تمیزکردن اتاقش کند. اما حمام خانه کاملاً کثیف باشد و هیچ توجهی به نظافت آن مکان نداشته باشد. بنابراین فرد مبتلا به وسواس شستشو می‌داندکه باور غیرمنطقی دارد اما‌نمی‌تواند از آن جلوگیری کند.
باور به بیماری
معمولاً کسانی که دچار وسواس می‌شوند قبول‌دارند که بیمار هستند. آنها خودشان نیز از افکار و رفتارهایی که دارند خسته می‌شوند. بااین‌حال نکته اینجاست که نمی‌توانند از این رفتارها دست بردارند. کنارگذاشتن این عادت‌ها باعث بروز چنان اضطرابی در فرد می‌شود که تحملش بسیار سخت یا حتی غیرممکن خواهد بود.
علل وسواس شستشو
تاکنون علت واضح و مشخصی برای وسواس شستشو پیدا نشده است. در واقع می‌توان گفت مجموع عوامل زیستی – روانی – اجتماعی باعث ایجاد این بیماری می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که اگر یک نفر از اعضای خانواده به انواع مختلف وسواس مبتلا باشد احتمال اینکه فرد دیگری هم در آن خانواده مبتلا شود افزایش پیدا می‌کند. این مسئله می‌تواند نشان‌دهنده ژنتیکی بودن این اختلال باشد. علاوه بر این مسائلی مثل سبک تربیتی والدین، باورها و عقاید فردی و همین‌طور محیط اجتماعی نیز می‌توانند باعث ایجاد وسواس در فرد بشوند.
درمان وسواس شستشو
خبر خوب راجع به همه انواع وسواس و همین‌طور وسواس شستشو این است که این بیماری قابل‌درمان است. اگرچه عواملی مثل شدت بیماری و طول مدتی که شما درگیر آن بوده‌اید روی روند بهبودی تأثیر خواهند گذاشت بااین‌حال یادتان باشد که تنها راه برای رها شدن از افکار و رفتار آزاردهنده‌ای که دارید پیگیری درمان است. برای درمان این بیماری نیز تنها یک راه وجود دارد. و آن مراجعه به متخصصین روانشناسی است. از جمله روش‌های درمانی که برای وسواس شستشو استفاده می‌شود عبارتند از:
درمان‌های دارویی
از رایج‌ترین روش‌های درمانی برای وسواس شستشو می‌توان به دارودرمانی اشاره کرد. برای درمان و کاهش علائم وسواس شستشو عمدتاً از داروهای SSRI مانند سرترالین، فلوکستین، پاروکستین و… استفاده می‌شود. مصرف این داروها در یک دوره درمانی ۳ماهه می‌تواند منجر به کاهش علائم شود. علاوه بر این تحقیقات نشان داده است که داروی کلومیپرامین تأثیرات قوی روی نشانه‌های وسواس دارد. به همین خاطر بسیاری از متخصصان از این دارو برای درمان وسواس استفاده می‌کنند.
درمان‌های روان‌شناختی
اگرچه داروها تا حد زیادی علائم بیماری را از بین می‌برند اما به خاطر داشته باشید که درمان اصلی و قطعی برای وسواس استفاده از روش‌های روانشناسی است. روان‌شناسان از روش‌های مختلفی برای درمان نشانه‌های وسواس استفاده می‌کنند. این روش‌ها در هر فرد باتوجه‌به دلیل بیماری، ویژگی‌های شخصیتی و بسیاری از مسائل دیگر مشخص می‌شود.
درمان شناختی – رفتاری رایج‌ترین روشی است که برای درمان وسواس از آن استفاده می‌شود. در این روش به فرد کمک می‌شود تا افکار و باورهای منفی خود را شناسایی کرده و تغییر بدهد. به‌علاوه رفتارهای اشتباه وی نیز اصلاح شده و او رفتارهای مناسب‌تری را یاد خواهد گرفت.
برای دریافت مشاوره در زمینه وسواس شستشو می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
خیر؛ تنها زمانی که فرد بیشتر طول روز را درگیر نظافت خود و محیط یا فکرکردن به این مسئله باشد و این کار روی بخش‌های دیگر زندگی وی تأثیر منفی بگذارد می‌گوییم که او دچار وسواس شده است.
