اختلال شخصیت اسکیزوتایپال | علائم ، سبب شناسی و شیوع شخصیت اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در میان دوستان و اطرافیان به عنوان فردی عجیب و خاص شناخته می‌شود. اگر با او در مورد موضوعی خاص صحبت کنید، به عقاید خرافاتی او بیشتر پی خواهید برد. شخصیت اسکیزوتایپال علل پدیده‌ها را به عوامل ماوراءالطبیعه ارتباط می‌دهد. او در مشاغلی که نیاز به تفکر منطقی دارند با مشکل مواجه می‌شود. به دلیل رفتار و لباس‌های خاص‌اش دوستان محدودی دارد. در موارد شدید احتمال قطع ارتباط با واقعیت وجود دارد. از این رو با شناخت علائم و علت این اختلال امکان اقدام مناسب فراهم می‌شود. در ادامه به طور خلاصه علائم، علل و راهکارهای مواجهه با شخصیت اسکیزوتایپال را شرح داده‌ایم.
اختلال شخصیت چیست؟
به اختلالاتی که در خلق و خو، مزاج یا سرشت یک فرد تاثیرگذار است و اصولا ریشه در کودکی دارند؛ اختلال شخصیت می‌گویند.
هر کودکی از بدو تولد ویژگی‌های به خصوص خودش را دارد. برای مثال برخی کودکان از بدو تولد بهانه‌گیر هستند و برخی دیگر خوش رو. والدین با توجه به این ویژگی‌ها کودکان را هدایت، درک و تربیت می‌کنند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
شخصیت اسکیزوتایپال (Schizotypal personality disorder) شناخت‌اش از محیط اطراف به جای آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، تحت تاثیر خرافات، جادو و ماوراءالطبیعه است. افراد دچار شخصیت اسکیزوتایپال عقاید وباورهای عجیب و غریب و غیر عادی دارند. گاه حتی معنای شخصی به اتفاقات می‌دهند. برای مثال مردن گربه ای در خیابان را به نفرین خودشان نسبت می‌دهند. یا خودش را دلیل مرگ کسی می‌داند زیرا به عکس او نگاه کرده است. یا در شهری سیل‌آمده چون قصد سفر به آن شهر را داشته است.
مصرف مواد مخدر و الکل در این افراد زیاد است. افکار خودکشی نیز در آن‌ها زیاد دیده می‌شود. درصد شیوع در آقایان بیشتر از خانم‌ها است.
چنین اعتقاداتی این افراد را بیشتر از سایرین جذب طالع بینی یا فرقه های مذهبی عجیب می‌کند.
علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
نشانه ها و علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال حداقل 1 تا 6 ماه به صورت مداوم حضور دارند.
- اضطراب شدید
- باورها و عقاید غیر عادی (تعصبات افراطی مذهبی، خرافات و…)
- صحبت نامفهوم
- پارانویا (توهم بسیار شدید، شکاک)
- رشد عاطفی چندانی نکردند
- استرس زیاد در جمع
- پاسخ های سرد، کوتاه و نامفهوم
- عدم برقراری ارتباط با دیگران
- پوشش و ظاهر غیر عادی
- اعتقاد به قدرت ماورائی
- تمایل به انزوا و بی اعتمادی به دیگران
- لباس های غیر متعارف و عجیب می پوشند
- ظاهری نامتعارف
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تنها توسط متخصصان روانشناسی یا روانپزشکی انجام می‌شود. بنابراین از برچسب‌زدن به خود یا اطرفیان بپرهیزید. در صورت مشاهده نشانه های بالا به متخصص مراجعه نمایید. برای تشخیص این اختلال شخصیت، فرد باید حداقل 5 نشانه زیر را دارا باشد.
_ از اوایل بزرگسالی شروع شود
_ ایده های خرافاتی و ماورایی
_ سوءظن یا افکار پارانوئید
_ افراد دارای شخصیت اسکیزوتایپال، منزوی هستند و با افراد دیگر ارتباط چندانی ندارند.
_ این افراد رشد عاطفی چندانی نکردند.
_ اضطراب اجتماعی شدیدی دارند.
_ افراد دارای شخصیت اسکیزوتایپال منزوی هستند و با افراد دیگر ارتباط چندانی ندارند.
_ عموما با افراد درد و دل نمی کنند و دوست صمیمی ندارند.
_ وارد دورهمی‌ها و جمعیت های زیاد نمی شوند، چرا که از بازخوردهای دیگران می‌رنجند.
_ ظاهر عجیب و غریب
شیوع شخصیت Schizotypal
اغلب کسانی که دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپال هستند، خود را بیمار نمی‌دانند. آن‌ها باور به خاص بودن دارند. و هر کسی آن‌ها درک نمی‌کند. بنابراین هرگز برای شخصیت عجیبشان به درمانگر مراجعه نمی‌کنند. در نتیجه آمار مشخصی از تعداد افراد مبتلا به شخصیت اسکیزوتایپال وجود ندارد. اما تقریبا نزدیک 3 درصد از جمعیت دچار این اختلال هستند. بروز ویژگی های شخصیت اسکیزوتایپال در بستگان خونی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر اتفاق می‌افتد.
علت اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
علل اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ریشه در کودکی فرد دارد. آن‌ها اغلب جدایی عاطفی در محیط خانه را تجربه کرده‌اند. محبت والدین نچشیده‌اند. و نیازهای عاطفی این شخصیت به درستی و مستقیم برآورده نشده است. احتمال تجربه آزار جنسی در کودکی بسیار بالا است. معمولا در خانه و خانواده ای رشد کرده‌اند که استرس و اضطراب زیادی وجود داشته. وجود ضربه های روحی در اثر یک اتفاق ناگوار در کودکی او را می‌توانید ردیابی کنید. ممکن است مرگ مادر یا پدر، تصادف، جنگ زدگی و…. جزو تجارب زندگی شان باشد.
سیر بیماری چگونه است؟
وضعیت افراد دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپال طی زمان بدتر می‌شود. به خصوص اگر محیط و سایر افراد بر باورهای آن‌ها مهر تایید بزنند، بعد مدتی توهمات و هذیان های شدیدتری را در گفتار و رفتارشان خواهید دید. اما با دریافت رواندرمانی می‌توان از سیر بیماری را کاهش داد. با ادامه درمان و مراجعه به روانشناس بسیاری از نشانه ها کاهش و حتی از بین می‌روند. اما بدون مداخله فرد هر روز بیشتر در افکار عجیب غرق می‌شود. در این شرایط احتمال آسیب به خودشان نیز بالا می‌رود.
اما در مواردی نیز سیر بیماری پیشرونده نیست، و این شخصیت می‌تواند شغل مناسبی به دست بیاورد، ازدواج کند و مانند سایرین در جامعه حضور داشته باشد.
برای آشنایی با شرایط ازدواج با شخصیت اسکیزوتایپال کلیک کنید.
کمک به شخصیت اسکیزوتایپال
روان درمانی و دارودرمانی بهترین راه درمان است. روان درمانی: علاوه بر دارو درمانی فرد باید مهارت و آموزش در موقعیت های اجتماعی را بیاموزد تا بتواند بهتر با موقعیت های گوناگون اجتماعی کنار بیاید. درمان در محیط خانواده هم تاثیر زیادی دارد. در خانواده درمانی، مهارت‌های مهم را به اعضای خانواده آموزش می‌دهند و فرد در محیط خانه و خانواده بهتر درک می‌شود.
روش دیگر گفتاردرمانی است. فرد در گفتاردرمانی با آموزش یاد می‌گیرد که احساسات و افکار خود را به راحتی بیان کند. در روان درمانی‌ها به مراجعه کننده بینش می‌دهند تا رفتار خود را زیر نظر بگیرد و با آموزش کنترل کند.
متاسفانه داروی مشخصی برای درمان این اختلال وجود ندارد. اما چون این اختلال از اضطراب و افسرگی نیز رنج می‌برد، از این داروها در درمان استفاده می‌کنند. در برخی موارد داروهای ضدروان پریشی دسته SSRIها جهت کاهش توهمات و هذیان‌ها تجویز می‌شود.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
