درماندگی آموخته شده نظریه سلیگمن چیست؟

درماندگی آموخته شده حالتی است که در آن افراد به وضعیتی که در آن قرار می‌گیرند؛ عادت کرده و دیگر هیچ تلاشی برای خارج شدن از آن نمی‌کنند. مثال های زیادی در این زمینه وجود دارد؛ اما در جنبه های مختلف زندگی روزمره به وضوح شاهد بروز چنین موضوعی هستیم. به طور کلی این ذات آدمی است که به هرچیزی عادت کرده و دیگر بعد از مدتی برای تغییر تلاشی نمی‌کند. این عادت در برخی موارد مفید بوده و باعث می‌شود تا افراد درد کمتری را متحمل شوند. اما گاهی باعث انفعال شده و منجر به بروز مشکلات زیادی می‌گردد. از این رو بهتر است افراد از این حالت آگاه شده و در صورت قرارگیری در چنین وضعیتی حتما از متخصص کمک بگیرند. برای دریافت مشاوره تلفنی کلیک نمایید.‌

برای دریافت مشاوره در زمینه درماندگی آموخته شده می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

درماندگی آموخته شده

غورباقه ای را تصور کنید که آن را در یک دیگ آبجوش که روی گاز قرار دارد؛ می‌گذارند. او در ابتدا تقلای زیادی برای خارج شدن از این دیگ می‌کند. اما بعد از چند دقیقه به این وضعیت عادت کرده و دیگر هیچ تلاشی نمی‌کند. اما این وضعیت باعث می‌شود که که غورباقه پخته شده و جانش را از دست بدهد. این ضعیت در زندگی واقعی هم بسیار اتفاق می‌افتد. زمانی که افراد در یک بحران قرار می‌گیرند؛ در ابتدا تلاش زیادی برای خارج از مخمصه می‌کنند؛ اما بعد از مدت زمان کوتاهی به دلیل ناامیدی و استیصالی که تجربه می‌کنند؛ دیگر کاملا همه چیز را رها کرده به حالت بحرانی عادت می‌کنند.

از لحاظ زیستی، این اتفاق حتی در بدن ما هم می‌افتد. زمانی که در حال تجربه یک درد هستیم؛ بعد از مدتی سلول های عصبی ما نیز عادت کرده و دیگر پیام درد را به مغز ارسال نمی‌کنند. با اینکه هنوز محرک درد وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود تا ما درد کمتری را تجربه کنیم. برای جلوگیری از عادی شدن رابطه کلیک نمایید.

نشانه های ناشی از ابتلای افراد به درماندگی آموخته شده

زمانی که افراد در زندگی خود، به هر دلیلی دچار درماندگی آموخته شده می‌شوند؛ نشانه هایی از خود بروز می‌دهند که به راحتی می‌توان متوجه حضور مشکلی در زندگی آنان شد. این نشانه ها شامل موارد زیر هستند. برای جلوگیری از بروز ناامیدی از زندگی کلیک نمایید.

دیگر از کسی درخواست کمک نمی‌کنند.
امید خود را از دست می‌دهند.
تسلیم شده و شرایط را می‌پذیرند.
دیگر تلاشی برای موفقیت نمی‌کنند.
عزت نفس آنها کاهش می‌یابد.
منفعل می‌شوند.
خودشان از کمبود انگیزه ای که دارند؛ ناراحت می‌شوند.
مدام انجام کارهایشان را به تعویق می‌اندازند.

چگونگی شکل گیری درماندگی آموخته شده

اگر بخواهیم تاریخچه شکل گیری نظریه درماندگی آموخته شده که توسط مارتین سلیگم اولین بار مطرح شد را پیدا کنیم؛ باید به زمانی برگردیم که او شاهد تلاش های پدرش برای سیر کردن شکم خانوادش بود. در واقع پدر او با وجود داشتن مدرک کارشناسی ارشد از یکی از دانشگاه های معتبر، به دلیل بحران داخلی آمریکا هیچ امیدی به پیدا کردن یک شغل مناسب نداشت. اما جایی این نظریه به طور دقیق شکل گرفت که او در آزمایشگاه ریچارد سالومون که یکی از داشنمندان معروف در حوزه روانشناسی یادگیری بود؛ حضور یافت. برای آشنایی با راه های درمان بی حوصلگی و بی انگیزگی کلیک نمایید.

آزمایش سلیگمن

آزمایش سلیگمن برای کشف درماندگی آموخته شده این بود که او سه سگ را به صورت های مختلف درون جعبه هایی قرار می‌داد تا واکنش آنها را مشاهده کند. سگ اول تنها از یک طرف جعبه مورد شوک قرار می‌گرفت و زمانی که دکمه قرمز را می‌زد شوک تمام می‌شد و می‌توانست از جعبه خارج شود. سگ دوم اما از دو طرف جعبه مورد شوک قرار می‌گرفت و حتی با زدن دکمه قرمز نیز شوک ها قطع نمی‌شدند. اما سگ بعد از مدتی با اینکه شوک ها قطع شده بودند؛ از جعبه خارج نمی‌شد. او در جعبه خوابیده و شوک ها را تحمل می‌کرد. برای آشنایی با نشانه های درجا زدن در زندگی کلیک نمایید.

سگ سوم در ابتدا هیچ شوکی را تجربه نکرده بود؛ اما با اولین شوک برای فرار تلاش زیادی می‌کرد. در واقع مشخص شد که سگی که دچار درماندگی آموخته شده بود؛ در مقایسه با این سگ حتی کمتر هم ناله یا پارس می‌کرد.

تبعات درماندگی آموخته شده

اگر بخواهیم درماندگی آموخته شده را کمی بیشتر بسط دهیم؛ متوجه خواهیم شد که بسیاری از مشکلاتی که افراد امروزه در زندگی شان تجربه می‌کنند؛ نتیجه همین درماندگی آموخته شده است. در واقع این احساس کنترل نداشتن است که چنین کاری را با افراد می‌کند. اعتیاد، ترس از موفقیت و شکست، مشکلاتی که بین زوجین وجود دارد؛ افسردگی و بسیاری از بیماری های روانی از تبعات همین موضوع هستند.

نمونه هایی از درماندگی آموخته شده در زندگی روزمره

نمونه ای از درماندگی آموخته شده در زندگی روزمره، مانند دانش آموزی که در کلاس درس اصلا فعال نبوده و بعد از رد شدن در یک امتحان شکست را پذیرفته و خود را درمانده احساس می‌کند. به همین دلیل دیگر تلاشی نکرده و والدین نیز از او به عنوان یک فرد تنبل و کم هوش یاد می‌کنند. در صورتی که او تنها دست از تلاش کردن برداشته است.

و یا افرادی که مورد خشونت خانگی قرار می‌گیرند در بیشتر موارد مشاهده می‌کنیم که به زندگی خود با همسر و یا خانواده ادامه داده و به این وضعیت عادت کرده اند. برای بسیاری از ما سوال می‌شود که چرا این فرد هیچ تلاشی در جهت متوقف ساختن این وضعیت نمی‌کند! در جواب باید گفت: درماندگی آموخته شده. آنها احتمالا تا جایی برای فرار و یا کمک خواستن تلاش کرده اند. اما بعد از آن دیگر تسلیم شده و شرایط را پذیرفته اند.

غلبه بر درماندگی آموخته شده

اما چطور می‌توان درگیر عادت نشد و یا بر درماندگی آموخته شده غلبه کرد؟ همیشه می‌تواند این سیکل باطل را شکست و از آن خارج شد. تنها باید عزم خود را جزم کرده و ناامید نشوید. روش های موثر در این زمینه، شامل موارد زیر هستند. برای اطلاع از راه های بالا بردن مهارت جرات ورزی کلیک نمایید.

دریافت کردن حمایت و تشویق از دیگران
کشف ریشه های درماندگی آموخته شده
تمرکز برای پیدا کردن راهی که محرک آسیب زننده را از بین می‌برد.
بالا بردن عزت نفس و روحیه خودکارآمدی
تعیین اهداف بزگ برای خود و دنبال کردن آنها
هوشیاری نسبت به موقعیتی که در آن قرار دارید
جایگزین کردن افکار مثبت به جای افکار منفی

سخن پایانی

احتمالا شما هم در موقعیتی قرار گرفته اید که تصور کردید هیچ کاری از دستتان برنمی‌آید و باید همه چیز را به حال خود رها کنید. حتی اگر باعث آسیب به خودتان بشود. طبق توضیحات این مقاله باید فهمیده باشید که همیشه راه نجاتی هست. تنها باید بدانید که در چه موقعیتی قرار گرفته اید. برای تغییر این وضعیت خیلی اوقات نیازمند کمک های یک روانشناس هستیم.

برچسب ها