اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی یکی از رایج‌ترین مشکلات روانی قرن اخیر به شمار می‌رود. این مشکلات انواع زیاد و شدت‌های مختلفی دارند. به همین منظور، شمار زیادی از مراجعان مراکز سلامت روان را به خود اختصاص می‌دهند. بر این اساس، آگاهی از نشانه‌های این اختلالات و آشنایی با علل بروز آن‌ها می‌تواند به افراد در شناسایی ناراحتی‌های روحی خود کمک کند. خیلی اوقات علائم اختلالات اضطرابی به صورت جسمانی بروزکرده و فرد را به مراکز درمانی می‌کشاند. اما وقتی علل جسمانی یافت نشد، برای درمان به متخصص روانشناسی ارجاع داده می‌شود. برای دریافت خدمات مشاوره استرس کلیک کنید.
اختلالات اضطرابی
همه انسان‌ها در طور زندگی روزمره خود، لحظاتی از اضطراب و نگرانی را تجربه می‌کنند. این موضوع، بخشی از روند طبیعی زندگی به شمار می‌آید. بااین‌حال، گاهی این تنش‌ها به حدی زیاد می‌شود، یا رویدادهای استرس‌زا آن‌قدر تکرار می‌گردند که برای فرد مشکل‌ساز می‌شوند. در این شرایط احتمال بروز اختلالات اضطرابی بالا می‌رود.
به‌طورکلی، منظور از اختلالات اضطرابی، حالتی از برانگیختگی روانی شدید است. ترس، نگرانی مفرط و حس تردید ازجمله ویژگی‌های این اختلالات به شمار می‌رود.
البته باید توجه داشت که تشخیص گذاری مشکلات اضطرابی منوط به داشتن ویژگی‌های زیر است:
- میزان تنش و نگرانی افراد بسیار بیشتر از آن چیزی است که محرک تهدیدآمیز می‌تواند ایجاد کند.
- فرد علت این نگرانی و اضطراب دائمی خود را نمی‌دانند.
- ترس و اضطراب مزمن باعث می‌شود تا فرد همواره در رنج باشد و یا دچار نابسامانی در عملکردهای خود شود.
نشانه های اختلالات اضطرابی
اضطراب در افراد دچار اختلال، باعث بروز نشانه‌ها و علائم متنوعی می‌گردد. این علامت‌ها برحسب ویژگی‌های ژنتیکی و نیز خلق‌وخوی هر شخص می‌تواند با دیگری تفاوت داشته باشد. بااین‌حال، ازجمله علائم رایج بین مبتلایان به اختلالات اضطرابی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
علائم جسمی اختلالات اضطرابی
- تنش‌های عضلانی
- تنگی نفس
- احساس خستگی مفرط و غیرعادی
- از جا پریدن‌های بیش‌ازحد
- بالا بودن ضربان قلب
- تعریق بیش‌ازاندازه
- بروز مشکلات گوارشی
- حالت تهوع
- تکرر ادرار
- لرزش‌های بدنی
- خشکی دهان
- سرد شدن نوک انگشتان
نشانه های روان‌شناختی اختلالات اضطرابی
- ترسیدن‌های مکرر
- مشکل در تمرکز
- اختلالات خواب
- پرخوری یا بی‌اشتهایی عصبی
- گوش‌به‌زنگی دائم
- کاهش تمایل جنسی
- افزایش تحریک‌پذیری
دلایل بروز اختلالات اضطرابی
برحسب آن‌که چه چیزی در ابتدا مسبب بروز ترس و اضطراب در افراد شده است، علل متفاوتی نیز می‌توان برای شکل‌گیری این اختلالات در افراد در نظر گرفت. نظریه‌های متفاوتی به بیان دلایل رخ دادن مشکلات اضطرابی از منظر خود پرداخته‌اند.
رایج‌ترین دیدگاه‌های بیان‌شده در مورد علت بروز اختلالات اضطرابی به شرح زیر هستند.
عوامل زیستی و فیزیولوژیکی
بر اساس این دیدگاه، عواملی به شرح زیر می‌توانند باعث بروز اختلالات اضطرابی در افراد شوند:
- بروز اختلال در تعادل هورمونی بدن
- وجود ژن‌های مؤثر بر تجربه نشانه‌های اضطرابی در افراد
- بارداری در زنان
- نابسامانی در عملکرد غده تیروئید
- پایین بودن قند خون
- فشارخون غیرطبیعی
- بی‌نظمی مادرزادی ضربان قلب
عوامل محیطی
رخدادها و شرایط اجتماعی زیادی ممکن است باعث شود تا فرد دچار تنش یا اضطرابی بیش‌ازحد توانش شود. درنتیجه، این مشکلات می‌تواند در برخی از افراد باعث ایجاد اختلالات اضطرابی شود. حوادثی از قبیل زیر می‌توانند برای عده‌ای از مردم استرس‌زا باشند:
- جدایی والدین
- مرگ عزیزان
- احساس طردشدگی
- اخراج شدن از کار و مشکلات مالی
- ناتوانی‌های جنسی در روابط عاطفی
عوامل روانی
رویکردهای متفاوتی در روان شناسی تلاش کرده‌اند تا علت شکل‌گیری مشکلات اضطرابی را بر مبنای خود توضیح دهند. اگرچه، به‌طورکلی این نظریات مسائل مشترکی را به‌عنوان عوامل ایجادکننده اختلال‌های اضطراب در نظر می‌گیرند. برای مثال کمبود حمایت‌های عاطفی، نداشتن راهبردهای مقابله‌ای کارآمد در مواجهه با استرس، ضعف ایگو و… ازجمله شایع‌ترین علل مشکلات روانی به‌خصوص اختلالات اضطرابی به‌حساب می‌آیند.
انواع اختلالات اضطرابی
فوبیاهای خاص
این اختلال عبارت است از ترس غیرمنطقی، افراطی و همیشگی نسبت به برخی اشیاء یا موقعیت‌های خاص. محرک‌های این اختلال آن‌قدر برای فرد استرس‌زا هستند که معمولاً آن‌ها از رویارویی با آن‌ها خودداری می‌کنند. این افراد از غیرمنطقی بودن ترس خودآگاه‌اند ولی نمی‌توانند اضطراب خود را کنترل کنند.
اختلال پانیک یا وحشت‌زدگی
این اختلال به معنای تجربه حملات مکرر و شدید هراس و وحشت است که معمولاً به‌صورت ناگهانی در افراد رخ می‌دهد. در بیشتر مواقع، مبتلایان سمپتوم‌های فیزیولوژیکی شدیدی را نیز تجربه می‌کنند. ازجمله سرگیجه، تپش قلب، لرزش بدن، تعریق زیاد و… .
اختلال اضطراب تعمیم‌یافته
افراد مبتلابه اضطراب تعمیم یافته، به‌طور مداوم نسبت به حوادث آینده نگران هستند. این اضطراب و ترس دائمی باعث بروز نشانه‌های بیمار گون و شکل‌گیری اختلال در افراد می‌شود.
اختلال اضطراب جدایی
در این اختلال، فرد به علت جدا شدن از خانه یا افرادی که به آن‌ها وابستگی عاطفی دارد، به‌شدت مضطرب می‌شود. میزان نگرانی این افراد به‌قدری است که حتی تصور جدایی نیز باعث بروز نشان‌های اضطرابی در آن‌ها می‌گردد. اضطراب‌جدایی در کودکان نیز شایع است.
آگورافوبیا
افراد مبتلابه این اختلال همیشه نگران هستند که درجایی گیر بیفتند و در صورت نیاز، نتوانند از کسی کمک بگیرند. نام‌های دیگر این اختلال عبارت‌اند از: ازدحام‌هراسی، بازار هراسی، ترس از محیط‌های باز یا بسته. سایر انواع فوبیاها هم زیر مجموعه اختلالات اضطرابی هستند.
راهکارهای درمانی اختلالات اضطرابی
دارودرمانی
در شرایطی که شدت علائم اضطرابی در افراد بسیار زیاد باشد، معمولاً اولین توصیه درمانگران، استفاده از داروهای ضداسترس است. این داروها شامل SSRI ها، داروهای سه حلقه‌ای و SNRI ها می‌شوند.
درمان‌های شناختی
در این رویکرد، به اصلاح باورهای تحریف‌شده و غلط از دنیا و محرک‌های استرس‌زا می‌پردازند. این روش به بیماران کمک می‌کند تا دیدگاهی جدید و سازگارتر را نسبت به موقعیت‌ها در نظر بگیرند. درنتیجه نحوه واکنش آن‌ها نیز بر اساس تغییر نگرش‌شان، بهبود می‌یابد.
رفتاردرمانی
در این نوع درمان، تمرکز روی تغییر رفتارهای آسیب‌زننده افراد قرار دارد. به‌عبارت‌دیگر، درمانگران تلاش می‌کنند تا نحوه واکنش بیماران به محرک‌های هراس‌آور را مستقیماً تغییر دهند.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات اضطرابی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
