ضمیر ناخود آگاه چیست؟

ضمیر ناخود آگاه آن بخش از ذهن ماست که هیچ دسترسی به آن نداریم. البته این دیگاه روانشناسی در مورد لایه های ذهنی است. در علوم دیگر شاید از این بخش مغز به عنوان قسمتی یاد شود که متعلق به خاطرات فراموش شده ماست. اما به طور کلی این بخش از ذهن ما بسیار بزرگ بوده و همچنین مسئول بسیاری از رفتارها و واکنش های انسان است که ما دلیلی برای آنها نمی‌یابیم. سالها دانشمندان زیادی در تلاش برای دسترسی و یا حتی تغییر این بخش از ذهن انسان بوده اند. همچنین نظریه های مختلفی نیز در این زمینه ارائه داده اند. اما هنوز هیچ قطعیت در این مورد وجود ندارد. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه ضمیر ناخودآگاه می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس حاصل نمایید.

ذهن ناهشیار

ضمیر ناخود آگاه و یا ذهن هشیار حاوی پدیده های روانی و فرایندهای مختلف ذهنی است که مرتبط به خواب و رویا و یا بازیابی خاطراتی است که در اثر رویارویی با یک محرک بیرونی و یا عاملی است که به راحتی شناسایی نمی‌شود. در واقع گاهی در حال تجربه حالتی هستیم که اصلا دلیل آن را ندانسته و یا نمی‌دانیم که چطور نسبت به آن واکنش نشان دهیم. این موضوع کاملا مرتبط با احساسات و یا خاطرات بخش ناهشیار ذهن است که ما به آن دسترسی نداریم.

اما شناخت این بخش باعث می‌شود تا راحت تر با مسائل برخورد کرده و همچنین خودمان را بهتر بشناسیم. فروید که اولین فردی که این بخش از ذهن  را به رسمیت شناخت، نظریه های مختلفی در مورد آن مطرح کرده و مهم تر از همه آن را به کوه یخ تشبیه کرد. در این مقاله به بررسی جنبه های مختلف این موضوع می‌پردازیم.

مثال های از ضمیر ناخود آگاه

برای ملموس تر شدن موضوع ضمیر ناخود آگاه قصد داریم تا مثال هایی را مطرح کرده و فرایندهای مربوط به آن را توضیح دهیم. اما اگر به این بخش مغز دسترسی نداریم؛ پس چطور می‌توانیم آن را شناخته و یا مورد بررسی قرار دهیم؟

⭕مثال اول

کودکی را تصور کنید که مورد تجاوز قرار گرفته است. این کودک به دلیل اینکه نمی‌تواند این موضوع را به درستی درک کند؛ پس از گذراندن دوره ای نسبتا طولانی از ناراحتی و حتی کابوس های شبانه، در نهایت این خاطره را فراموش کرده و حتی به طور کلی وقوع آن را انکار می‌کند.

⭕مثال دوم

فردی که بسیار پرخاشگر است و یا حتی دیگران را کتک می‌زند؛ احتمالا در کودکی شاهد درگیری های شدید والدین خود بوده است. این موضوع برای مدت زمان زیادی در او سرکوب شده و حال خود را به این صورت نشان می‌دهد.

به این دلیل هر دو مثال از دوران کودکی بود که اولین خاطرات و یا مواجهه ما با بسیاری از مسائل در دوران کودکی اتفاق می‌افتند. همچنین کودکان بیشتر احتمال دارد که احساسات خود را سرکوب کنند. برای آشنایی بیشتر با تاثیرات عقده های کودکی کلیک کنید.

قدرت ضمیر ناخود آگاه

فراموش نکنید که ضمیر نا خو آگاه قدرت زیادی داشته و وظایف زیادی دارد. حتی گاهی در جهت مثبت برای روان انسان عمل می‌کند. همه خاطرات حتی آنهایی که تصور می‌کنید به یاد نمی‌آورید؛ در این بخش بدون هیچ تغییری باقی مانده و گاهی حتی خود را بروز می‌دهند. این موضوع مخصوصا در مورد هیپنوتیزم به وضوح پس از سالها خود را نشان می‌دهد. برای مثال در برخی موارد افرادی که سن بالایی دارند در حین هیپنوتیزم خاطرات کودکی خود را به وضوح به یاد می‌آورند.

وظایف ضمیر نا خود آگاه

یکی از مهم ترین وظایف ضمیر ناخود آگاه حفظ آرامش و تعادل در روان است. چرا که اگر قرار بود افراد همه خاطرات خود را به یاد بیاورند؛ آرامش آنها مختل می‌شود. به طو کلی افراد باید بخشی واز خاطرات خود را فراموش کرده سپس رویدادهای جدید را به یاد بیاورند.

شکل گیری شخصیت

شکل گیری بخشی از شخصیت نیز به عهده ضمیر ناخود آگاه است. ورودی و اطلاعاتی که از محیط اطراف به ما می‌رسد بر نحوه رفتارهای ما تاثیر گذاشته و تکرار آنها منجر به شکل گیری باورها و حتی اصول ما در زندگی می‌شود.

خطرات احتمالی ضمیر ناخود آگاه

خاطراتی که به یاد آورده نمی‌شوند؛ همیشه هم خوشایند نیستند. در بیشتر موارد خاطرات ناخوشایند در ضمیر ناخود آگاه باقی می‌مانند. این موضوعات به طور ناگهانی در جایی که افراد فکرش را نمی‌کنند بروز کرده و منجر به واکنش های غیر منتظره ای در افراد می‌شوند. البته نمی‌توان هیچ کنترلی بر آنها داشت. تنها باید افراد ذهن خود را تقویت کرده تا بتوانند در این زمان ها پیامدهای منفی این موضوع را کنترل نمایند.

برخی از قوانین ضمیر ناخود آگاه

این بخش از ذهن قوانین و نکاتی دارد که اطلاع از آنها باعث می‌شود تا شناخت درست تری نسبت به آن داشته باشید. برخی از این موضوعات شامل موارد زیر می‌شوند.

این بخش از مغز تلاش می‌کند تا خاطرات و رویاها را تبدیل به واقعیت کند.

در ضمیر ناخود آگاه هر کلمه معنا و محدوده خاصی دارد.

در این بخش هر کلکه ای ما را یاد تصویر خاصی می‌اندازد.

این بخش جمله های منفی را درک نمی‌کند.

هر اتفاقی را بدون هیچ گونه تغییری ثبت می‌کند.

روش های تسلط بر ضمیر ناخود آگاه

افراد می‌توانند تاحدی بر ضمیر ناخود آگاه خود تسلط یابند. برای اینکار روش های مختلفی وجود دارد. در این قسمت به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.

استفاده از جملات تاکیدی:  از آنجایی که ضمیر ناخود آگاه جملات منفی را درک نمی‌کند؛ به همین دلیل افراد می‌توانند جملات مثبتی را با خود تکرار کرده و یا حتی بخوانند تا ذهن آنها را درک کرده و به همان صورت ثبت نماید.

تجسم کردن: همچنین با تجسم کردن نیز می‌توانید به خواسته های خود در واقعیت رسید. بدین صورت که روزانه در جایی ساکت و آرام تمرکز کرده و به موضوعاتی که دوست دارید؛ فکر کنید.

تفاوت ضمیر خود آگاه و ناخود آگاه

همانطور که از اسم ضمیر خود آگاه نیز مشخص است؛ بدین معنی است که ما به ان دسترسی داشته و می‌توانیم اطلاعات درون آن را به راحتی به یاد آوریم. اما ضمیر ناخود آگاه برخلاف آن عمل کرده و دسترسی به آن از اراده ما خارج است. فروید بخش دیگری را در ذهن مطرح می‌کند که به آن نیمه هوشیار می‌گویند.

تقویت ضمیر ناخود آگاه

افراد برای تقویت ضمیر ناخود آگاه خود نیز می‌توانند از روشهایی استفاده نمایند. در واقع به تقویت این بخش، راحت تر می‌توانیم به آن دسترسی داشته و همچنین برخی از خاطرات را به یاد آوریم.

پاک کردن افکار منفی

نوشتن اهداف

برنامه ریزی برای اهداف

تحلیل خود و شرایط

پاک شدن ضمیر ناخود آگاه

از آنجایی که ما به ضمیر ناخود آگاه دسترسی نداریم؛ پاک کردن خاطرات در آن نیز کار دشواری است. همچنین در بیشتر موارد این بخش از ذهن ما پر از خاطرات سیاه و امیال سرکوب شده ای است که اصلا تمایلی به یادآوری آنها نداریم. از این رو می‌توانیم با استفاده از راهکارهایی آنها را به طور کامل از بین برده و یا تنها کنترل کنیم. برای مثال مراقبه، نوشتن افکار منفی روی یک کاغذ، سفر کردن و به دست آوردن تجربیات جدید و همچنین بخشیدن خود و دیگران در این مورد اثربخش هستند.

برنامه ریزی مجدد برای ضمیر نا خود آگاه

فراموش نکنید که خاطراتی که در دوران کودکی در ضمیر ناخود آگاه ما ثبت می‌شوند؛ دست ما نبوده و احتمالا به دنبال راهی هستیم تا آنها را از بین ببریم. برای اینکار باید خوراکی جدید به ذهن خود بدهیم. تسلط بر ذهن کار ساده ای نبوده و حتی گاها ممکن هم نیست. افراد می‌توانند از روش هایی که در قسمت قبلی به آنها اشاره شد؛ استفاده کرده و به طور کلی سبک زندگی خود را کمی تغییر دهند. اینکارها از بار روانی این خاطرات کمی می‌کاهد.

ضمیر ناخود آگاه جمعی

ضمیر ناخود آگاه جمعی موضوعی است که اولین بار توسط یونگ مطرح شد. این مفهوم به معنی اعتقادات و باورهایی مانند غرایز مرگ، رفتارجنسی و… است که همه افراد از آنها برخوردار هستند. به همین دلیل به آنها ضمیر ناخود آگاه جمعی می‌گویند. برخی از موضوعاتی که در گذشته بسیار شایع بوده اند مانند جنگ گریز در طی سالها با ظهور تمدن سرکوب شده به صورت کهن الگو بروز می‌کنند. یونگ در این مورد نظریات مختلفی را مطرح کرده است.

یونگ

ضمیر ناخودآگاه جمعی از نظر یونگ به بخش معنوی و اسرارآمیز ذهن است که لایه های مختلفی دارد. همچنین برخی از آنها از طریق نیاکان به ما ارث رسیده اند و اصلا خود انسان و یا وقایع زندگی او در این مورد نقشی نداشته اند. برخی از این مفهومات شامل مادر، تولد، مرگ، قدرت، قهرمان و… می‌شوند.

نظریه های فروید در مورد ضمیر نا خود آگاه

فروید نیز در طی سالیان نظریه ذهن ناهشیار و ضمیر ناخودآگاه، تغییراتی در این مورد داده است و در نهایت آن را در قالب یه دیدگاه توضیح می‌دهد. پویا، اقتصادی و مکان نگاری. البته دیدگاه اصلی فروید در مورد ضمیر ناخود آگاه همان کوه یخ است.

سخن پایانی

به طور کلی ضمیر ناخودآگاه ما می‌تواند خبر از بسیاری از مسائل و موضوعات در روان ما بدهد. تنها راه آگاهی از این بخش ذهن رویاهای ما هستند که حتی نمی‌توان به طور درستی آنها را تعبیر کرد. از آنجایی که در بیشتر موارد این بخش حاوی امیال و احساسات سرکوب شده انسان است؛ یادآوری آنها اصلا خوشایند نبوده و حتی منجر به بروز مشکلاتی می‌گردد. از این رو بهتر است افراد در این مورد حتما از یک روانشناس کمک بگیرند.

برای دریافت مشاوره در زمینه ضمیر ناخودآگاه می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس حاصل نمایید.